کیست مویی یا سینوس پیلونیدال یک بیماری شایع پوستی است که شامل عفونت مزمن پوست می‌باشد. پیلونیدال از ریشه لاتین pilonidal sinus به معنی مو و آشیانه گرفته شده است، از این رو می‌توان این بیماری را شامل حفره یا حفراتی در زیر پوست دانست که بنا به اعتقاد بسیاری از متخصصان آشیانه مو می‌باشد.
اما این در حالی است که اصطلاح آشیانه مو برای این بیماری شاید در تمام موارد صحیح نباشد، چرا که در برخی از موارد در کیست تنها عفونت وجود دارد و ترشحات عفونی در لایه‌های زیرین پوست به صورت آبسه ظاهر می‌شوند. عفونت سینوس مویی پیش رونده است و به همین دلیل باید به موقع برای درمان کیست مویی اقدام کنید.
با توجه به اینکه بسیاری از مردم اطلاعاتی درباره این عارضه ندارند، در ادامه با ما همراه باشید تا به بررسی علائم، دلایل و روش های تشخیص کیست مویی بپردازیم:
کیست مویی چیست؟
سینوس پیلونیدال (PNS) یک سوراخ یا تونل کوچک در پوست است که ممکن است با مایع یا چرک پر شود و باعث تشکیل کیست یا آبسه شود. این عارضه معمولا در شکاف بالای باسن رخ می‌دهد و حاوی مو، کثیفی و مواد زائد است. کیست پیلونیدال وقتی عفونی شود، علاوه بر ایجاد درد زیاد، چرک و خون ترشح می‌کند و بوی بدی دارد.
به عبارت ساده‌تر کیست مویی یا سینوس پیلونیدال یک کیسه کوچک پوستی حاوی مو می‌باشد. گفتنی است این بیماری در جنگ جهانی دوم به نام بیماری رانندگان جیپ معروف بود، چرا که این دسته از رانندگان به مدت طولانی در جاده‌های ناهموار مشغول به رانندگی بودند.
باید اذعان داشت که به کار بردن لغت کیست می‌تواند باعث بروز اشکال در تشخیص و یا انتخاب نحوه درمان کیست مویی شود، چرا که برخی از آسیب شناسان و جراحان بعد از انجام آزمایشات متعدد توانسته اند در موارد نادری دیوارهایی را در داخل آبسه پیدا کنند که حاوی لایه های خارجی پوست می‌باشد.
لذا باید متذکر شد که بیماری پیلونیدال در بیشتر اوقات به شکل یک آبسه حاد یا سینوس تخلیه شونده در ناحیه ساکرو کوسیکس بروز پیدا می‌کند. در این موارد یک کیست زمینه ای به همراه نسج گرانولاسیون, فیبروز و معمولا توده های مو وجود دارد.
بیماری کیست مویی یا پیلونیدال در مردان و زنان
بدیهی است بیماری مورد بحث از گذشته تا به امروز در میان مردان بسیار شایع تر می‌باشد، که البته شاید بتوان علت این امر را مراجعه کم خانم‌ها به پزشک به علت خجالت و یا در مقابل پر مو بودن آقایان جستجو کرد.
بنابراین می‌توان این ادعا را داشت که میزان ابتلا زنان و مردان به بیماری کیست مویی یا پیلونیدال به طور تقریبی یکسان می باشد. همچنین باید متذکر شد که امکان ابتلا به این بیماری در افراد سیاه پوست تقریبا صفر است.
سن ابتلا به سینوس پیلونیدال
بر اساس تحقیقات به عمل آمده می توان به این مهم دست یافت که به طور معمول سن ابتلا به این بیماری بیشتر بین رده های سنی ۱۸ تا ۴۰ سال است اما امکان ابتلای افراد ۱۶ تا ۲۶ سال بسیار بیشتر می‌باشد.
به گونه ای که از هر ۱۰۰ هزار نفر در این رده سنی ۲۶ نفر به این بیماری دچار می شوند. از این رو می‌توان این ادعا را داشت که امکان بروز این بیماری در افراد مسن به طور تقریبی وجود نخواهد داشت.
محل ایجاد
آنچه مسلم است امکان بروز سینوس پیلونیدال در نقاط مختلف بدن است که محل رویش مو می‌باشد. لذا شایع ترین محل ابتلا به کیست مویی در قسمت تحتانی ستون فقرات یا استخوان دنبالچه می باشد. کیست مویی در پایین کمر شایع ترین نوع این عارضه می‌باشد که به آن کیست مویی مقعدی هم گفته می شود.
همچنین در بیشتر موارد این بیماری در انتهای ستون فقرات (ناحیه ساکروکوکسیژیال) بروز می‌کند، این در حالی است که این بیماری هیچ ارتباطی با ستون فقرات یا کانال نخاعی ندارد.
نشانه‌ها و علائم کیست مویی
بدیهی است که بیماری کیست مویی در مراحل ابتدایی با هیچ نشانه ای همراه نیست، به شکلی که حتی شخص از وجود بیماری مطلع نخواهد بود.
بنابراین می‌توان این گونه اظهار داشت که در صورت عدم بروز عفونت به طور کلی این بیماری با هیچ علائمی همراه نخواهد بود و شاید تنها به هنگام لمس آن ناحیه، توده ای سفت قابل لمس باشد. این در حالی است که هنگام بروز عفونت علائم کیست مویی به شرح زیر خواهد بود:
- ایجاد التهاب
- ایجاد احساس درد
- ایجاد قرمزی بر روی پوست
- ایجاد حفره های زیر پوستی در فاصله بین دو باسن و یا کمی بالاتر از مقعد
- تب و لرز
- ترشح عفونت
- احساس درد به هنگام نشستن: در این صورت می توان از بالشتک های مخصوص به هنگام نشستن استفاده نمود.
انواع کیست پیلونیدال
پرواضح است که این بیماری را نیز می‌توان مثل سایر بیماری های دیگر به دو دسته حاد و مزمن تقسیم بندی کرد.
- حاد: در این مرحله از بیماری فرد هیچ عوارضی ندارد و شاید تنها به هنگام لمس ناحیه مورد نظر پی به وجود توده ای سفت و قابل لمس ببرد.
- مزمن: در این مرحله از بیماری آبسه ایجاد شده و عفونت از کیست مویی خارج می‌شود و فرد دچار تورم، درد و تب و لرز خواهد شد.
اگر دچار آبسه همراه با درد، تورم، ترشح یا تب شده اید، باید در اسرع وقت به پزشک عمومی یا دکتر کیست مویی مراجعه کنید. اگر به پزشک عمومی مراجعه کنید، فوراً شما را به جراح عمومی ارجاع می‌دهد که با تخلیه ناحیه، کیست مویی را درمان می‌کند.
